Theo cấu trúc đề thi môn Ngữ văn THPT Quốc gia 2018 mà Bộ thông báo trước đó, đề được phân làm 2 phần gồm phần Đọc - hiểu và phần Nghị luận xã hội. Trong đó, phần Làm văn chiếm đến 7 điểm, có nhiều ý đánh đố, gây khó khăn cho thí sinh trong việc hệ thống kiến thức khi làm bài.

Phần Đọc - hiểu văn bản có nhiều cách đặt câu hỏi khác nhau, vì vậy các thí sinh cần đọc thật kỹ đề để tránh trả lời sai yêu cầu. Các thí sinh cần lưu ý trả lời đúng trọng tâm, “hỏi gì, đáp nấy” theo đúng yêu cầu của đề bài.

Đối với phần Nghị luận xã hội, các thí sinh cần xác định đúng vấn đề được yêu cầu nghị luận, sau đó chọn cho đoạn văn một thao tác lập luận chính để triển khai nhất quán, đồng đều. Bên cạnh đó, các thí sinh cần vận dụng nhuần nhuyễn các kỹ năng phân tích đề giúp không đi xa phạm vi nghị luận. Có thể chọn những cách diễn đạt sáng tạo để trình bày quan điểm của bản thân về vấn đề.

Dưới đây là nội dung chi tiết của đề thi:

I. Đọc hiểu (3 điểm)

Đọc đoạn trích:

Hãy thức dậy, đất đai!

cho áo em tôi không còn vá vai

cho phần gạo mỗi nhà không còn thay bằng ngô, khoai, sắn...

xin bắt đầu từ cơm no, áo ấm

rồi thì đi xa hơn - đẹp, và giàu, và sung sướng hơn

Khoáng sản tiềm tàng trong ruột núi non

châu báu vô biên dưới thềm lục địa

rừng đại ngàn bạc vàng là thế

phù sa muôn đời như sữa mẹ sông giàu đằng

sông và bể giàu đằng bể còn mặt đất hôm nay thì em nghĩ thế nào?

lòng đất rất giàu, mặt đất cứ nghèo sao?

***

Lúc này ta làm thơ cho nhau

đưa đẩy mà chi mấy lời ngọt lạt

ta ca hát quá nhiều về tiềm lực

tiềm lực còn ngủ yên...

Tp. Hồ Chí Minh 1980 – 1982

(Trích “Đánh thức tiềm lực”, Ánh trăng – Cát trắng – Mẹ và em,

Nguyễn Duy, NXB Hội Nhà văn, 2015, tr. 289 – 290)  

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Đoạn trích được viết theo thể thơ nào?

Câu 2. Trong đoạn trích, tác giả đã nhắc đến những yếu tố nào thuộc về tiềm lực tự nhiên của đất nước?

Câu 3. Nêu hiệu quả của việc sử dụng câu hỏi tu từ trong đoạn trích.

Câu 4. Theo anh/ chị, quan điểm của tác giả trong hai dòng thơ: ta ca hát quá nhiều về tiềm lực/tiềm lực còn ngủ yên có còn phù hợp với thực tiễn ngày nay không? Vì sao?

II. Làm văn (7 điểm)

Câu 1. (2 điểm)

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về sứ mệnh đánh thức tiềm lực đất nước của mỗi các nhân trong cuộc sống hiện này.

Câu 2. (5 điểm)

Phân tích sự đối lập giữa vẻ đẹp của hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa và cảnh bạo lực ở gia đình hàng chài (Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu)(1). Từ đó anh/chị hãy liên hệ sự đối lập giữa cảnh phố huyện lúc đêm khuya và hình ảnh đoàn tàu (Hai đứa trẻ - Thạch Lam)(2) để nhận xét về cách nhìn hiện thực của hai tác giả.

                                                      ------------------Hết-----------------

Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.

(1) Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2016
(2) Ngữ văn 11, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2016