Đây là nội dung đáng chú ý trong văn bản giải trình về một số vấn đề cử tri quan tâm trước kỳ họp Quốc hội tới của Bộ GD-ĐT về chương trình sách giáo khoa mới.

Theo ông Nguyễn Xuân Thành, phó vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học, Bộ GD-ĐT cho biết: Theo quy định của Quốc hội, Bộ GD-ĐT sẽ chủ trì biên soạn một bộ sách giáo khoa để có thể chủ động khi triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới không bị thiếu sách. Bộ sách này cũng phải qua thẩm định và cạnh tranh công bằng với các bộ sách do tổ chức, cá nhân biên soạn. Và sau khi được phép, bộ sách giáo khoa này sẽ công bố công khai bao gồm bộ sách giáo khoa in và phiên bản điện tử. Phiên bản điện tử này là bản mềm của nội dung sach giáo khoa bản in có định dạng PDF được công bố trên mạng, không phải sách giáo khoa điện tử với nhiều tính năng ứng dụng từng xuất hiện trên thị trường.

Mỗi môn học có một số sách giáo khoa

Thời gian tới, cả nước sẽ "thực hiện xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa; có một số sách giáo khoa cho mỗi môn học" theo nghị quyết 88/2014/QH13 của Quốc hội. Theo quy định của Quốc hội, Bộ GD-ĐT sẽ chủ trì biên soạn một bộ sách giáo khoa. Sau khi biên soạn, bộ sách giáo khoa này sẽ được công bố công khai, bao gồm phiên bản sách điện tử để giáo viên, học sinh sử dụng rộng rãi, bình đẳng. 

Trước đó, nhiều ý kiến phản ánh cách sử dụng sách giáo khoa hiện nay rất lãng phí. Bộ GD-ĐT thừa nhận việc tái sử dụng sách giáo khoa hiện nay chưa nhiều, các trường học, phụ huynh không tạo được thói quen giữ gìn sách cho học sinh, gây tốn kém.

Một phần nguyên nhân trong đó là do giáo viên tổ chức dạy học chưa đúng theo phương pháp tích cực như hướng dẫn, để học sinh điền số liệu và làm các bài tập trực tiếp vào sách giáo khoa, gây lãng phí vì sách chỉ sử dụng được một lần.

Ngoài ra, việc này cũng có nguyên nhân do giá sách giáo khoa hiện nay so với nhiều mặt hàng khác rẻ, trong khi nhiều phụ huynh (đặc biệt là ở các thành phố lớn) có điều kiện về kinh tế nên muốn cho con em mình được học sách giáo khoa mới hàng năm và chủ động hướng dẫn học sinh viết vào sách cho nhanh và thuận lợi trong quá trình học tập.

Do đó, việc triển khai phiên bản sách điện tử của bộ sách giáo khoa sẽ giảm thiểu tình trạng lãng phí, đồng thời tránh được tình trạng độc quyền sản xuất, phát hành sách giáo khoa.

Có phương án về giá đối với sách do đơn vị khác biên soạn

Để bảo đảm cạnh tranh bình đẳng giữa sách giáo khoa (sách in) do Bộ GD-ĐT chủ trì biên soạn với các sách giáo khoa khác, bộ sẽ chủ trì, phối hợp Bộ Tài chính trình Chính phủ phương án cụ thể về giá sách.

Khi biên soạn sách giáo khoa mới, các nhà xuất bản tham gia viết sách và Sở GD-ĐT sẽ được hướng dẫn, tập huấn giáo viên về việc sử dụng sách để học sinh có ý thức giữ gìn, bảo quản, đảm bảo sách giáo khoa được sử dụng nhiều lần, tránh lãng phí.

Mặt khác, để bảo đảm sự cạnh tranh lành mạnh, tránh tình trạng độc quyền khi có nhiều sách giáo khoa, Bộ GD-ĐT đang xây dựng thông tư hướng dẫn việc lựa chọn sách trong các cơ sở giáo dục phổ thông theo hướng giao quyền lựa chọn cho cơ sở giáo dục phổ thông trên cơ sở nguyện vọng của học sinh, phụ huynh.

Thông tư sẽ quy định cụ thể trách nhiệm của Sở GD-ĐT, Phòng GD-ĐT, người đứng đầu cơ sở giáo dục phổ thông trong việc quản lý việc lựa chọn, sử dụng sách giáo khoa; có chế tài xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quyền lựa chọn của học sinh, cha mẹ học sinh.