Quy trình chấm thẩm định giống chấm thi thông thường. Với bài Ngữ văn tự luận sẽ chấm 2 vòng độc lập, chấm trắc nghiệm cũng phải quét dữ liệu, rà soát lỗi và chấm bằng phần mềm máy tính.

Theo quy chế thi THPT quốc gia, kết quả chấm thẩm định được Hội đồng chấm thẩm định của Bộ Giáo dục quyết định là điểm chính thức của bài thi. Ông Trần Văn Nghĩa - Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD-ĐT) cho biết: "Thực tế, Hội đồng sẽ căn cứ thực tiễn kết quả chấm để quyết định lấy điểm gốc hay điểm sau khi chấm lại là điểm chính thức".

Đại diện Bộ Giáo dục cho biết, gần như năm nào việc chấm thẩm định cũng diễn ra ở một số địa phương, căn cứ vào cơ sở phân tích dữ liệu thi và những tiêu chí nhất định.

Riêng về sử dụng kết quả chấm thẩm định, trong Quy chế thi THPT quốc gia đã quy định: Hội đồng chấm thẩm định của Bộ GD-ĐT có thẩm quyền quyết định cuối cùng về điểm chính thức của bài thi. Nghĩa là căn cứ thực tế kết quả chấm sẽ quyết định lấy điểm nào (điểm gốc hay điểm sau khi chấm thẩm định) là điểm chính thức của bài thi.

Cũng theo ông Nghĩa, điểm lưu ý, Hội đồng chấm thẩm định sẽ dùng con dấu của Cục Quản lý chất lượng để thực hiện việc chấm thẩm định. Tất cả những vấn đề này đều quy định trong Điều 31 của Quy chế thi THPT quốc gia.

Tỉnh Hòa Bình khiến dư luận nghi ngờ khi có số thí sinh đạt điểm Toán từ 9 trở lên là 27, chiếm 4,7% cả nước. Xét theo khối thi truyền thống (A, A1, B, C, C3, D1), tỉnh miền núi này có 22 trên tổng số 324 thí sinh đạt từ 27 điểm trở lên.

Ngoài Hòa Bình, một số địa phương khác như Bạc Liêu, Kon Tum, Điện Biên cũng có những nghi vấn về điểm cao.

Trước đó, ba đoàn công tác của Bộ Giáo dục đã đến Hà Giang, Sơn La, Lạng Sơn rà soát, xác minh dấu hiệu bất thường trong điểm thi THPT quốc gia. Kết quả, 2/3 địa phương này đều có sai phạm trong chấm thi, tổ chức thi. Đặc biệt tại Hà Giang có 114 thí sinh với 330 bài thi được nâng điểm từ 1 đến 29,95.

Phó phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng (Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hà Giang) - người trực tiếp sửa bài làm, kết quả điểm thi của thí sinh đã bị bắt và truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, theo điều 356 Bộ luật Hình sự 2015.

Tại Sơn La, Bộ Công an, Công an tỉnh và đoàn công tác của Bộ cũng bước đầu xác định có dấu hiệu chỉnh sửa, can thiệp vào bài thi của thí sinh. Các khâu chấm thi, bảo quản, niêm phong bài thi, chuẩn bị cho công tác coi thi, chấm thi của địa phương này "đều có vấn đề".